Restauratie Museumboerderij Mariahoeve aan de Kiefveldersteeg. Het is allemaal begonnen na het overlijden van Maria van den Brink, de laatste bewoonster van deze boerderij. Haar erfgenamen wilden deze nog authentieke boerderij uit 1907 behouden voor de toekomst. Na haar overlijden was de boerderij eigendom van driehonderdvierenvijftig (!) erfgenamen. Deze gaven uiteindelijk toestemming aan één persoon om de erfenis af te handelen, onder uitdrukkelijke voorwaarde dat het geheel een museumbestemming kreeg. De gemeente Putten heeft de boerderij, bijgebouwen en grond aangekocht en verpacht aan Stichting Puttens Historisch Genootschap (PHG). Omdat het pand op de rijksmonumentenlijst staat, kon met subsidie van overheden en sponsoring in september 2005 het startsein worden gegeven voor restauratie van de Mariahoeve. De woning en enkele opstallen zijn ingericht als boerderijmuseum. In 2007 is het Museum feestelijk geopend in de Schenkerij. Het onderstaande renovatie-fotoverslag is gemaakt door Henk Vijge.
Najaar 2005
Nadat eerst de boel opgeruimd is -en er is nogal wat op te ruimen!!!- zullen de boerderij, het bakhuis en de schuur als eerste aan de beurt komen om aangepakt te worden.
Februari 2006
Er is inmiddels al weer enorm veel gebeurd. In de eerste plaats is nu de aannemer bekend, namelijk de firma Tomassen uit Ermelo. En ik kan wel zeggen, dat we hiermee een prettig samenwerkingsverband hebben. Natuurlijk is het voor de vrijwilligers ook wennen, want het gaat nu allemaal heel anders dan bij de bouw van het museum en de veldschuur. Toen deden we alles zelf en nu verlenen we meer hand- en spandiensten en dat loopt gesmeerd. Hulde aan de vrijwilligers! Ondertussen is er veel werk verzet. Het oude riet is verwijderd en de balken die echt vermolmd waren, zijn geheel of gedeeltelijk vervangen. Wel is dat zo zuinig mogelijk gedaan. Alle rommel die dit gaf, is door de vrijwilligers afgevoerd. Ook is door hen een enorme berg snoeihout, afkomstig van het schoonmaken van het terrein, verbrand en dat nam wel een hele dag in beslag. Ondertussen is al het slechte hout van het dak vervangen en is ook de schoorsteen opnieuw gemetseld. Praktisch elke week komt er ook iemand van monumentenzorg controleren of het allemaal wel volgens de regels gaat. Soms stuit je dan onverwachts op problemen. Het riet dat op het dak komt, moet bijvoorbeeld per se Hollands riet zijn en dat is wel eens moeilijk te krijgen. Maar ook dat probleem is weer door de rietdekker, de firma Van Dijk, opgelost. Op 27 februari zijn ze begonnen met het opbrengen van het riet, terwijl de vrijwilligers er weer voor zorgen dat alles schoon en opgeruimd blijft. Zodra het dak dicht is, gaan we binnen beginnen en dan wordt het ook voor de vrijwilligers interessanter. Want ook daar moet alles weer in de oude staat hersteld worden, met name het schilderwerk.
Maart 2006
Eind februari zijn de rietdekkers gestart en ze hebben geprobeerd het riet, tussen de sneeuwbuien door, op het dak te krijgen. Met temperaturen onder nul moest de kachel in het bakhuis flink opgestookt worden. Er waren in maart enkele dagen dat er niet gewerkt kon worden vanwege het slechte weer. In de tweede week van maart zat het nieuwe riet erop en waren de oude (vorst)pannen opnieuw gelegd. De diverse maten van de pannen maakten dit tot een tijdrovende klus. Binnenin de boerderij is de heerd kaal gemaakt. De vloerplanken konden in hun geheel verwijderd worden en liggen er inmiddels weer keurig geschilderd in. Bij deze grote schoonmaak van de heerd werd tussen de bedsteden een luikje in de vloer ontdekt. Tot ieders verbazing was er een gat in de grond gemaakt. Op deze geheime bergplaats stond een grote bruine Keulse pot met aardewerk schaal als deksel en binnenin de pot stond een emmer vol met groene zeep. De buitenmuur is schoongebikt. In de goot is het hardboard van het plafond verwijderd. Op de vloer lagen planken waaronder grijze estriken(!) lagen. In de werkplaats van de aannemer is door diverse vrijwilligers het hout van onder andere de boeidelen in de grondverf gezet. Teus Tomassen, de aannemer, is bezig met de restauratie van de boeidelen, knelplanken, luiken, ramen en de staldeuren. Beslag en hang- en sluitwerk is verwijderd en wordt indien nodig gerestaureerd. De stacaravan, als bouwkeet, is gearriveerd. Voor de vrijwilligers (dames) een hele vooruitgang vanwege toiletfaciliteiten. De gestucte rand rondom het huis is grondig gereinigd met de hogedrukspuit en is inmiddels weer (bij)gestuct. De elektriciteit naar de schuur is aangelegd. De weckflessen uit de kelder, met inhoud, zijn in het bakhuis opgeslagen. Er is door o.a. de architect, een besluit genomen over de kleuren van de boerderij, namelijk (Gelders) okergeel en boerengroen. De vrijwilligers zijn al druk bezig de grondverf aan te brengen op de boeidelen en de kozijnen. Met dank aan de sponsor Schildersbedrijf Meiling. Op de deel is de koestal ontdaan van een dikke laag oude koemest. Door o.a. het huidige team van vrijwilligers verloopt de restauratie voorspoedig. We hebben de afgelopen maanden zelfs twee nieuwe vrijwilligers mogen verwelkomen. Het mooie weer is ideaal voor het (buiten)schilderwerk. Met het zonnetje erbij en de vogels fluitend op de achtergrond is schilderen ontspanning!
Mei 2006
In de eerste week is de nieuwe gelaste kap voor de schoorsteen gebracht en geschilderd met zwarte verf. De luiken van de woning zijn door de aannemer Teus Tomassen hersteld. De ramen zijn indien nodig van nieuw glas en nieuwe stopverf voorzien. Het bakhuis is door de vrijwilligers aangepakt en heeft een nieuw kleurtje gekregen. De container achter op het erf is geplaatst door de aannemer. Om de schuur renovatieklaar te maken moeten eerst alle spullen uit de schuur opgeborgen worden in de container. Daarnaast is er een grote partij afval, waar we echt niets meer mee kunnen, afgevoerd. Het schoonmaken van de balken op de heerd was een hele klus. Maar het is (Karin) weer gelukt om de dikke laag zwart van de kachel eraf te krijgen.
Juni 2006
De maand juni stond in het teken van het dak van de schuur. Allereerst werden de dakpannen verwijderd, gecontroleerd en schoongemaakt. Een paar bijpassende pannen zijn aangeschaft. En passant heeft aannemer Teus Tomasssen de oostmuur van de schuur een zetje gegeven, zodat deze weer aardig in het lood staat. In de tweede week van juli was het zover dat de rietdekkers van de firma Van Dijk met temperaturen van rond de 30 graden het dak op konden. De vrijwilligers assisteerden door het opperen van de bossen riet. Daarna is een groot gedeelte van het houtwerk van de schuur in de bruinoleum gezet. De ruiten van de schuur konden bijna allemaal uit oude ruiten worden gesneden, zodat de schuur weer voorzien is van nieuw “oud” glas. Eind juni is bijna alles wat te schilderen is aan de woning en het bakhuis afgeschilderd!
Juli 2006
Zoals overal tiert ook het onkruid rondom de Mariahoeve welig. Gelukkig is er een motormaaier en zijn er (nog) een paar vrijwilligers die met de zeis overweg kunnen. De heg rond de hof en de moestuin is geknipt en ingekort tot ongeveer 1,80 meter, zodat de Mariahoeve er keurig bij ligt. Een kapotte pomp gaf een kleine overstroming in de kelder. De oorzaak was een lek in de aanzuigbuis, waardoor de pomp te veel lucht aanzuigt. De lekkage moest worden opgegraven. Geen leuk karwei voor de loodgieters, want waar zit het lek? Gelukkig was het maar een meter of vijf graven en kon alles goed gerepareerd worden. Er was weer water op de Mariahoeve. De laatste week ging de bouwvak in op de Mariahoeve. Alle activiteiten liggen stil voor drie weken. Helaas zijn we, door stagnatie met vergunningen, nog niet toegekomen aan het starten met de voorbereidingen voor de aanleg van het terrein voor de camping etc. Een andere klus op de Mariahoeve dan tot nu toe.
Augustus 2006
Na de bouwvak ging iedereen met frisse zin aan de slag en werd het bakhuis aangepakt. De boeidelen en windveren waren verrot en werden verwijderd. Ook moesten alle dakpannen eraf om de panlatten te kunnen controleren en zonodig te kunnen vervangen. Na het schoonspuiten van de dakpannen werden ze op het dak teruggeplaatst. De nieuwe boeidelen en windveren en de rest van het bakhuis werden afgeschilderd.
September 2006
Het houtwerk in de schuur was gedeeltelijk aangetast door boktor en/of houtworm en had een behandeling nodig. De schuur is vanbuiten in de bruinoleum gezet en de achterkant van de schuur is wit geschilderd. Om volgend jaar rogge te kunnen oogsten op de akker moest deze eerst bewerkt worden. Allereerst is de akker gefreesd en daarna is het afvalriet van de boerderij over de akker gestrooid en vervolgens ondergeploegd. Hierna is de akker met de eg bewerkt en tot slot heeft Steven de winterrogge handmatig ingezaaid. De muren van de heerd waren erg vies door de rookaanslag van de houtkachel. Het is de vrijwilligers gelukt om deze hardnekkige viezigheid te verwijderen. De muren van de bedsteden, de goot en de kelder zijn gewit met witkalk.
Oktober 2006
In de eerste week is er gestart met het egaliseren van het terrein. De wagenschuur en het kippenhok zijn aan de buitenkant in de bruinoleum gezet. Nadat de kelder was schoongemaakt, konden alle volle en lege weckflessen weer terug naar hun plek en ze staan keurig in gelid en klaar voor gebruik. De binnenkant van het bakhuis kreeg ook een schoonmaakbeurt en alle potten en pannen die er oorspronkelijk in stonden, staan weer op hun plek.
November 2006
Na rigoureus snoeiwerk van de heg rondom de moestuin en voor de boerderij was het tijd voor restauratie van de hooiberg. Brand van den Hoorn is degene die deze klus vrijwillig op zich neemt. De aangeleverde boomstammen voor de roeden van de hooiberg zijn eerst met een dissel bekapt. Nadien zijn de pengaten van rond 32 mm schuin (voor goede afwatering) in de roeden geboord. Het oude riet is van de kap verwijderd. De stiepen zijn pasklaar gemaakt. De bergroeden moesten 1.50 m diep de grond in. Omdat het grondwaterpeil zo hoog stond, was het nodig om bronbemaling toe te passen. Aan de hand van een plan van het landschapsbeheer zijn we gestart met de beplanting van de zichtgrenzen.
December 2006
De restauratie van de hooiberg was in volle gang. Brand van den Hoorn als expert was met de vrijwilligers druk met de laanhouten en het uithakken van de gaten voor de sporen. Net voor kerst lukte het om met vereende (man)kracht de laanhouten op te tillen en aan de kap van de hooiberg te bevestigen. Het wachten is op het het ijzerwerk van de smid. Daarmee kan de kap aan de roeden worden bevestigd. Het kippenhok stond vol met allerlei voorwerpen, maar moest leeg vanwege de toekomstige logies- en ontbijtbestemming. De metalen voorwerpen werden ontroest en afgewerkt met verdunde blanke lak. De voorwerpen van hout kregen te maken met een antihoutwormmiddel. Alles werd gesorteerd en overzichtelijk opgeborgen.
Januari 2007
In de tweede week van januari werd er weer een start gemaakt met de hooiberg. De hoekijzers werden aan de laanhouten vastgemaakt en de panlatten werden aangebracht voor het riet. In de laatste week van januari hebben de rietdekkers van de firma Van Dijk, tussen de regenbuien door, de hooiberg van een rieten dak voorzien. Hierbij is het stokje in de punt van de hooiberg, de zogenaamde muts, niet vergeten. Dit stokje voorkomt dat vogels erop gaan zitten. Aan de hand van het inrichtingsplan van het terrein werden de piketpaaltjes geslagen, omdat het de bedoeling is dat volgende maand de eerste aanplant de grond in gaat. De hevige storm op de 18e heeft op de Mariahoeve twee dakpannen doen sneuvelen. Er waren nieuwbouwhuizen met meer schade! De schuur die vastzit aan de loods werd leeggeruimd, omdat daar de andere logies en ontbijt in gaat komen. Dit opruimen was een tijdrovende klus, omdat de familie Van den Brink letterlijk elk touwtje en spijkertje, recht en krom, bewaarde. Het nemmerrik, rek waar de schoongemaakte (melk) emmers en melkbussen opgelegd werden, kwam tevoorschijn en werd buiten tegen de schuur gezet.
Februari 2006
De vierroedige berg staat te pronken, maar nu is zijn kleinere broertje, de tweeroedige berg, aan de beurt om gerestaureerd te worden. Hij was er ook echt aan toe. De kap was bedekt met vergaan riet en roestige ijzeren golfplaten. Het demonteren van de hooiberg was geen sinecure, omdat de bergroeden verrot waren. Er was een kraan voor nodig om de vervangende roeden te plaatsen en tevens werden delen van de eikenboom uit de tuin bij de hooiberg geplaatst als zogenaamde stiepen.